O projekcie

Nasz priorytet

Naszym priorytetem jest bezpieczeństwo powierzonych nam informacji. Uzyskujemy i przechowujemy je w celu przekazania ich właściwym organom uprawnionym do ścigania przestępstw popełnionych w Ukrainie od 24 lutego 2022 r. oraz organom, które w przyszłości opracują programy reparacyjne dla ofiar tych przestępstw. Żadne powierzone nam informacje nie będą wykorzystywane w innych celach.

OPIS PROJEKTU

Koncepcja sieci podmiotów gromadzących informacje dotyczące przestępstw popełnionych w Ukrainie od 24 lutego 2022 r., przy jednoczesnej ochronie poufności źródeł, opiera się na następujących założeniach:

Od czasu ostatniej inwazji Rosji na Ukrainę w dniu 24 lutego 2022 r. pojawiają się liczne doniesienia o potencjalnych naruszeniach międzynarodowego prawa humanitarnego i innych zbrodniach prawa międzynarodowego. W obliczu tych wydarzeń ponad 13 milionów Ukraińców opuściło swoją ojczyznę, szukając schronienia w krajach sąsiednich, z czego ponad 4 000 000 osób przybyło do Polski.
Wielu z tych przesiedleńców było świadkami najokrutniejszych zbrodni, jakie można sobie wyobrazić we współczesnym świecie, a skala ich cierpienia jest porażająca. Nie można tego zignorować ani o tym zapomnieć. Zrozumiała jest ich potrzeba dzielenia się własnymi doświadczeniami i świadectwami. Bycie wysłuchanym pomogłoby im odzyskać godność i nadać sens ich cierpieniom.
Istnieje potrzeba identyfikacji potencjalnych świadków na potrzeby toczącego się śledztwa w sprawie sytuacji w Ukrainie prowadzonego przez Biuro Prokuratora (OTP) Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze, a także obecnych i przyszłych śledztw prowadzonych przez prokuratury krajowe państw w sprawie zbrodni popełnionych w Ukrainie. Jednocześnie istnieje również potrzeba identyfikacji ofiar na potrzeby przyszłych postępowań reparacyjnych, zarówno na szczeblu międzynarodowym, jak i krajowym.
Liczba potencjalnych świadków przestępstw popełnionych w Ukrainie jest ogromna i żaden system wymiaru sprawiedliwości nie jest w stanie poradzić sobie z ogromem informacji, jakie posiadają. Dotychczasowe doświadczenia z międzynarodowych i krajowych postępowań karnych dotyczących takich przestępstw wskazują, że tylko nieliczne ofiary będą zeznawać przed prokuratorami, a jeszcze mniejsza ich liczba będzie zeznawać na rozprawie sądowej. Dlatego tak ważne jest gromadzenie informacji o dowodach takich przestępstw. Celem tego Projektu jest uzupełnienie działań władz państwowych lub ewentualnie trybunałów międzynarodowych powołanych do ścigania i orzekania w sprawach zbrodni wojennych, wojny przeciwko ludzkości, ludobójstwa, agresji lub innych poważnych naruszeń praw człowieka związanych z niedawną inwazją Rosji na Ukrainę.
Technologia cyfrowa stwarza nowe możliwości jakościowej i ilościowej analizy dużych ilości informacji. Każda osoba, która zechce podzielić się swoją historią wojenną, może być pewna, że wszelkie przekazane informacje będą bezpiecznie przechowywane i wykorzystane w celu zachowania prawdy historycznej, nawet jeśli nie zostaną wykorzystane w postępowaniu karnym. Naszym priorytetem jest zbieranie takich informacji w tym celu i zapewnienie poufności danych każdej osoby przekazującej takie informacje dotyczące zbrodni popełnionych w Ukrainie.
Przekazywanie informacji będzie odbywało się na zasadzie dobrowolności, przy zapewnieniu możliwości późniejszego uzupełniania przekazywanych informacji na każdym etapie ich gromadzenia.
Projekt Sunflowers jest odpowiedzią na potrzebę gromadzenia informacji o dowodach i ofiarach zbrodni popełnionych w Ukrainie, które mogą być wykorzystane w przyszłych postępowaniach karnych przeciwko osobom odpowiedzialnym za te zbrodnie. Jednocześnie umożliwia on wysłuchanie wojennych historii uchodźców ukraińskich, którzy być może nigdy nie zostaną wezwani do złożenia zeznań przed prokuratorem lub sądem.
Założycielami Projektu Sunflowers są: Peace and Justice Initiative, polska grupa Międzynarodowego Stowarzyszenia Prawa Karnego (AIDP), ukraińska grupa AIDP, Pravo Justice Project, Centre for International Humanitarian Law and Transitional Justice, Naczelna Rada Adwokacka, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej oraz Ewa Hofmańska. Inicjatorzy Projektu pragną rozpowszechniać informacje o Projekcie wśród organizacji pozarządowych i podmiotów profesjonalnie zajmujących się świadczeniem usług, a także włączyć do istniejącego Projektu inicjatywy unijne i międzynarodowe jako partnerów lub współpracowników. Im więcej podmiotów zaangażuje się w Projekt, także w krajach, które przyjęły uchodźców, tym skuteczniej zostanie osiągnięty jego cel.
Celem tej współpracy jest stworzenie sieci prawników, którzy będą zbierać od uchodźców informacje o dowodach i krzywdach doznanych w wyniku zbrodni popełnionych w Ukrainie, chroniąc ich prywatność. Będzie to potencjalne źródło informacji dla postępowań karnych i dla zachowania prawdy historycznej.

Pochodzenie nazwy Projektu

Słoneczniki były ukochanym symbolem ukraińskiej tożsamości narodowej. Obecnie, w związku z trwającą od 24 lutego 2022 r. inwazją Rosji na Ukrainę, kwiat ten jest postrzegany przez wielu jako "globalny symbol oporu, jedności i nadziei".
Swoją odrodzoną sławę zawdzięcza przede wszystkim odważnej Ukraince z miasteczka Henychesk, która widząc rosyjskich żołnierzy, podeszła do nich, mówiąc im, że są okupantami, faszystami i wrogami. Następnie chciała im dać ziarna słonecznika, nakazując im włożyć je do kieszeni, aby przynajmniej coś ładnego z nich wyrosło, gdy wszyscy się położą (zostaną pokonani/umrą).

Słoneczniki są silnie obecne w ukraińskim folklorze i kulturze, od wielu lat pojawiają się w kuchni, legendach, literaturze i malarstwie. W przeszłości słonecznik rósł praktycznie w każdym ogrodzie, a ogromne pola słoneczników można było zobaczyć na tle nieba, co silnie nawiązywało do żółto-niebieskiej flagi Ukrainy. Obecnie słoneczniki są kluczowym elementem ukraińskiej gospodarki, a Ukraina i Rosja odpowiadają za 70-80% światowego eksportu oleju słonecznikowego.