διαδικτυακά σεμινάρια

Στις 28 Φεβρουαρίου 2023, το Πρόγραμμα Ηλίανθοι (Project Sunflowers), ο οργανισμός Pravo-Justice Project και η Εθνική Σχολή Δικαστών της Ουκρανίας διοργάνωσαν το διαδικτυακό σεμινάριο σχετικά με το παραδεκτό της άσκησης δικαιοδοσίας ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.

Η εισαγωγή δόθηκε από τη Natalia Shuklina, η οποία εκπροσώπησε την Εθνική Σχολή Δικαστών της Ουκρανίας. Συντονιστής του διαδικτυακού σεμιναρίου ήταν ο καθηγητής Paweł Wiliński, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού «Πρόγραμμα Ηλίανθοι» και Δικαστής του Ποινικού Τμήματος του Ανώτατου Δικαστηρίου της Πολωνίας, ο οποίος υπογράμμισε: «Στόχος μας είναι να προσαγάγουμε στη δικαιοσύνη τους υπεύθυνους για τη διάπραξη εγκλημάτων. Ως εκ τούτου, το κύριο ερώτημα είναι πώς να διώκονται αποτελεσματικά τα εγκλήματα πολέμου, τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, τα εγκλήματα επίθεσης; Ποιο δικαστήριο πρέπει να εκδικάσει αυτές τις υποθέσεις; Φυσικά, αξίζει να αναφερθεί το ουκρανικό δικαϊικό σύστημα. Ωστόσο, όταν πρόκειται για εγκλήματα μεγάλης κλίμακας, έρχονται στο μυαλό τα δικαστήρια που είναι γνωστά από την ιστορία της διεθνούς ποινικής δικαιοσύνης». Δύο μελέτες παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου. Η καθηγήτρια Karolina Wierczyńska ξεκίνησε την παρουσίασή της με την ανάλυση της αρχής της συμπληρωματικότητας (complementarity principle), η οποία αφορά την εξεύρεση ισορροπίας μεταξύ των συμφερόντων των κρατών και των συμφερόντων της παγκόσμιας δικαιοσύνης, και στη συνέχεια επικεντρώθηκε στη συζήτηση των προϋποθέσεων του παραδεκτού, επιχειρώντας να καταδείξει ότι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) έχει ήδη διατυπώσει ορισμένα κριτήρια για την αξιολόγηση της κρατικής δράσης. Η ομιλήτρια ανέλυσε κριτικά όχι μόνο τα κριτήρια της συμπληρωματικότητας (ιδίως εάν το κράτος ενεργεί για τη δίωξη μιας υπόθεσης), αλλά και άλλα κριτήρια που σχετίζονται με τη σοβαρότητα της υπόθεσης. Η επόμενη ομιλήτρια, καθηγήτρια Hanna Kuczyńska, εξέτασε το πρόβλημα της συμπληρωματικότητας της δικαιοδοσίας του ΔΠΔ από πρακτική άποψη, αναλύοντας τη διαδικασία με την οποία ο εισαγγελέας του ΔΠΔ αποφασίζει εάν η συμπληρωματικότητα απαγορεύει τη δίωξη εγκλημάτων ενώπιον του ΔΠΔ. Ως εκ τούτου, η συμπληρωματικότητα αξιολογείται σε δύο διαδοχικά στάδια της διαδικασίας ενώπιον του ΔΠΔ: την έναρξη έρευνας και την έκδοση εντάλματος σύλληψης, όταν εντοπίζεται συγκεκριμένος δράστης και επισημαίνονται συγκεκριμένες εγκληματικές πράξεις. Η καθηγήτρια Kuczyńska παρουσίασε επίσης τις πιθανές συνέπειες της υπάρξεως εθνικών ασυλιών για την εκτίμηση του κατά πόσον πληρούται η προϋπόθεση της «αδυναμίας άσκησης δίωξης» του άρθρου 17 του Καταστατικού της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΚΡΔΠΔ). Η παρουσίασή της ανέλυσε επίσης το ζήτημα της αμφισβήτησης του παραδεκτού μιας υπόθεσης από ένα κράτος-μέρος, τον εισαγγελέα του ΔΠΔ ή έναν κατηγορούμενο, ή ενάντια στη δικαιοδοσία του ΔΠΔ εν γένει.

Το παραπάνω διαδικτυακό σεμινάριο πραγματοποιήθηκε στα Αγγλικά με ταυτόχρονη μετάφραση στα Ουκρανικά. Το συγκεκριμένο διαδικτυακό σεμινάριο δεν μαγνητοσκοπήθηκε.

Διαδικτυακό σεμινάριο, 30 Ιανουαρίου 2023

«Ο ρόλος του Ταμείου Καταπιστευμάτων για τα Θύματα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και οι Αποζημιώσεις για τα Θύματα Ένοπλων Συγκρούσεων»

Στις 30 Ιανουαρίου 2023 , το «Πρόγραμμα Ηλίανθοι» (Project Sunflowers) διοργάνωσε διαδικτυακό σεμινάριο με θέμα «Ο ρόλος του Ταμείου Καταπιστευμάτων για τα Θύματα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και οι Αποζημιώσεις για τα Θύματα Ένοπλων Συγκρούσεων» Η εισαγωγή έγινε από τη Marina Lostal, Ph.D. , έμπειρη ειδικό σε θέματα αποζημιώσεων για θύματα ένοπλων συγκρούσεων. Κεντρική ομιλία έδωσε η Φραντσίσκα Έκελμανς, η οποία ασκεί καθήκοντα Εκτελεστικής Διευθύντριας του Ταμείου Καταπιστευμάτων για τα Θύματα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Οι εργαζόμενοι ως νομικοί σύμβουλοι στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο Adeline Bedoucha, Cheihk Fall και Tars van Litsenbourg μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους από τη συνεργασία τους με θύματα ένοπλων συγκρούσεων.

H Franziska Eckelmans ξεκίνησε την παρουσίασή της ορίζοντας τον όρο «αποζημιώσεις» και στη συνέχεια επικεντρώθηκε στον ρόλο του Ταμείου Καταπιστευμάτων για τα Θύματα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, την οργάνωσή του, τους στόχους του και τις κύριες δραστηριότητές του. Η Adeline Bedoucha παρείχε το πλαίσιο για την υπόθεση αποζημίωσης του Al Mahdi, ο οποίος κρίθηκε ένοχος ως ένας από τους κύριους δράστες εγκλήματος πολέμου που συνίσταται στην εκ προθέσεως οργάνωση επιθέσεων εναντίον θρησκευτικών και ιστορικών κτιρίων στο Τιμπουκτού του Μάλι, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2012. Στη συνέχεια, η κ. Bedoucha επικεντρώθηκε στις πρακτικές πτυχές της συνεργασίας με τα θύματα, τονίζοντας τη σημασία της επαφής με τα θύματα όσο το δυνατόν πιο κοντά χρονικά με τη διαταγή ή απόδοση αποζημιώσεων, καθώς και τη σημασία της μη δημιουργίας προσδοκιών για μελλοντικές αποζημιώσεις. Η ίδια μοιράστηκε επίσης τη μεθοδολογία που χρησιμοποιείται στην επικοινωνία με τα θύματα.

Τον λόγο πήρε στη συνέχεια ο κ. Cheihk Fall, ο οποίος παρουσίασε το πλαίσιο της υπόθεσης Λουμπάγκα (Lubanga). Ο κ. Λουμπάνγκα κρίθηκε ένοχος για το έγκλημα πολέμου της εθελοντικής και υποχρεωτικής στρατολόγησης παιδιών ηλικίας κάτω των 15 ετών και της ενεργής χρησιμοποίησής τους σε εχθροπραξίες (παιδιά στρατιώτες). Ο ομιλητής περιέγραψε τον ρόλο των εκπροσώπων των θυμάτων, οι οποίοι θα πρέπει να διατηρούν τακτικές επαφές με τα θύματα και να παραμένουν ευέλικτοι στο χειρισμό των τρόπων /μέσων που τα ίδια θύματα καταφεύγουν για να αντιμετωπίσουν τα ψυχολογικά/σωματικά τους τραύματα. Επέστησε επίσης την προσοχή στην επιλογή της κατάλληλης στιγμής επικοινωνίας με τα θύματα, αλλά πρωτίστως τόνισε ότι επιβάλλεται να προσπαθήσει κανείς να δει το άτομο όχι μόνο ως θύμα μιας θηριωδίας, αλλά πάνω απ’ όλα ως ανθρώπινο ον.

Στη συνέχεια, ο κ. Tars van Listenbo παρείχε το πλαίσιο των αποζημιώσεων στην υπόθεση Κατάγκα (Katanga), ο οποίος κρίθηκε ένοχος ως συνεργός σε μια κατηγορία για διάπραξη εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας: δολοφονίες, καθώς και σε τέσσερις κατηγορίες για διάπραξη εγκλημάτων πολέμου: δολοφονίες, επίθεση σε άμαχο πληθυσμό, καταστροφή περιουσίας και λεηλασία, που διαπράχθηκαν στις 24 Φεβρουαρίου 2003 κατά τη διάρκεια της επίθεσης στο χωριό Μπογκόρο, στην περιφέρεια Ιτούρι της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό.
Ο κ. van Litsenbourgh, με βάση την εμπειρία του στην αντιμετώπιση των θυμάτων στην υπόθεση Κατάγκα (Katanga), τόνισε την ευελιξία που πρέπει να έχει ο συνήγορος των θυμάτων, αλλά και όποιος έρχεται σε επαφή με τα θύματα στη διαδικασία αποκατάστασης. Η ευελιξία επιτρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι διαφορετικές ανάγκες των θυμάτων, οι οποίες μπορούν να μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου. Ο ομιλητής μίλησε επίσης για την εμπιστοσύνη που έχουν τα θύματα ένοπλων συγκρούσεων στους συνηγόρους τους και την αρχή (το Ταμείο Καταπιστευμάτων για τα Θύματα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου) που εμπλέκεται στις διαδικασίες αποζημίωσης. Η απόκτηση εμπιστοσύνης, με τη σειρά της, είναι δυνατή μέσω της συνεχούς επαφής με τα θύματα.
Το διαδικτυακό σεμινάριο πραγματοποιήθηκε στα αγγλικά με ταυτόχρονη μετάφραση στα πολωνικά και τα ουκρανικά. Παρακαλούμε δείτε την περίληψη του σεμιναρίου.

Στις 24 Μαΐου 2022, το «Πρόγραμμα Ηλίανθοι» διοργάνωσε το διαδικτυακό σεμινάριο για τα δικαιώματα των θυμάτων ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, το τρέχον στάδιο της κατάστασης στην Ουκρανία και τι μπορούν να κάνουν τα θύματα στο στάδιο αυτό. Ομιλητής ήταν ο Δρ Philipp Ambach, Επικεφαλής του Τμήματος Συμμετοχής και Αποζημιώσεων Θυμάτων (VPRS) στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC). Η εισαγωγή έγινε από τον Δρ Matthew Gillett, έμπειρο διεθνή δικηγόρο στη διερεύνηση και δίωξη εγκλημάτων πολέμου, εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και γενοκτονιών. Ο Δρ Philipp Ambach ξεκίνησε από την εισαγωγή του Τμήματος του Μητρώου που διευθύνει και στη συνέχεια εστίασε στις διαφορές μεταξύ των ρόλων και των εντολών της Εισαγγελίας (OTP) και της Γραμματείας, στον ορισμό των «θυμάτων» στο ΔΠΔ και στα δικαιώματά τους. Υπογράμμισε επίσης τη διαφορά μεταξύ του εύρους μιας «κατάστασης» (πολύ μεγάλης) και του εύρους των «υποθέσεων» (συνήθως πολύ στενών) ενώπιον του ΔΠΔ. Ο ομιλητής μίλησε για τις διαφορές μεταξύ θυμάτων και μαρτύρων, το έντυπο αίτησης θυμάτων, καθώς και για θέματα ασφάλειας και εμπιστευτικότητας.
Το διαδικτυακό σεμινάριο διεξήχθη στα Αγγλικά με ταυτόχρονη μετάφραση στα Πολωνικά και Ουκρανικά. Παρακαλώ, παρακολουθήστε την περίληψη του διαδικτυακού σεμιναρίου στον ακόλουθο σύνδεσμο:

Στις 19 Μαΐου 2022, το «Πρόγραμμα Ηλίανθοι» (Project Sunflowers) διοργάνωσε το διαδικτυακό σεμινάριο με θέμα τη Συλλογή πληροφοριών σχετικά με παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και άλλες φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία από τις 24 Φεβρουαρίου 2022. Ήταν αφιερωμένο στους Ουκρανούς δικηγόρους, ειδικά σε αυτούς που διαμένουν στην Πολωνία. Ομιλήτρια ήταν η Δρ Anna Adamska-Gallant πρώην διεθνής δικαστής στο Κοσσυφοπέδιο, επικεφαλής του δικαστικού τμήματος της EU Pravo Justice στην Ουκρανία. Η εισαγωγή έγινε από τον Mykhaylo Shepitko, Καθηγητή του Τμήματος Ποινικού Δικαίου στο Yaroslav Mudryi National Law University και την Δρα Oksana Senatorova, ιδρύτρια και Διευθύντρια της ΜΚΟ "Centre for International Humanitarian Law and Transitional Justice" (CIHLTJ), αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Διεθνούς Δικαίου στο Εθνικό Νομικό Πανεπιστήμιο Yaroslav Mudryi. Η Anna Adamska–Gallant υπογράμμισε τη σημασία της συλλογής πληροφοριών σχετικά με τις φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου από τα πολύ πρώιμα στάδια του πολέμου. Αναφέρθηκε στην εμπειρία της από τα Βαλκάνια, όπου ένα σημαντικό μέρος της έρευνας για υποθέσεις εγκλημάτων πολέμου ξεκίνησε με βάση αναφορές ακτιβιστών μη κυβερνητικών οργανώσεων. Ταυτόχρονα, πολλές από αυτές τις εκθέσεις –μολονότι παρείχαν γενικές πληροφορίες για τα επίμαχα γεγονότα– δεν περιείχαν επαρκή στοιχεία και στοιχεία επικοινωνίας πιθανών μαρτύρων. Ως εκ τούτου, δεν κατέστη δυνατή η διεξαγωγή ποινικών διαδικασιών που θα επέτρεπαν στους δράστες να λογοδοτήσουν για τα εγκλήματα που διέπραξαν. Γι’ αυτό το λόγο η ποιότητα τέτοιων εκθέσεων είναι ουσιώδης για την απονομή δικαιοσύνης. Ο καθηγητής Mykhaylo Shepitko και η Δρ Oksana Senatorova τόνισαν τη σημασία της ανάπτυξης μιας τυποποιημένης προσέγγισης και μεθοδολογίας συλλογής πληροφοριών, καθώς και παροχής κατάλληλης εκπαίδευσης.

Το διαδικτυακό αυτό σεμινάριο πραγματοποιήθηκε στα ουκρανικά και δεν καταγράφηκε.

Στις 24 Μαρτίου 2022, το «Πρόγραμμα Ηλίανθοι» (Project Sunflowers) διοργάνωσε το διαδικτυακό σεμινάριο με θέμα τη Συλλογή πληροφοριών για τα αποδεικτικά στοιχεία και τα δικαιώματα των θυμάτων αναφορικά με τις φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία από τις 24 Φεβρουαρίου 2022. Ομιλητές ήταν ο Δρ Matthew Gillett, έμπειρος διεθνής δικηγόρος στη διερεύνηση και τη δίωξη εγκλημάτων πολέμου, εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και γενοκτονιών, και η Δρ Marina Lostal, εξειδικευμένη στα δικαιώματα των θυμάτων στο διεθνές δίκαιο και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς στις ένοπλες συγκρούσεις. Ο Δρ Matthew Gillett παρουσίασε τα νομικά και πρακτικά ζητήματα που σχετίζονται με τη διερεύνηση τέτοιων γεγονότων, όπως: πότε πρέπει να συλλέγονται πληροφορίες, βέλτιστες πρακτικές για τη συλλογή πληροφοριών από μάρτυρες και θύματα και τον χειρισμό και την επεξεργασία των συλλεγόμενων πληροφοριών. Η Δρ Marina Lostal περιέγραψε βασικά ζητήματα σχετικά με τα ικανότητά τους ως θύματα και τους κανόνες και την πρακτική που διέπουν την αποκατάσταση των θυμάτων.

Το διαδικτυακό σεμινάριο διεξήχθη στα Αγγλικά με ταυτόχρονη μετάφραση στα Πολωνικά. Παρακαλώ, παρακολουθήστε την περίληψη του διαδικτυακού σεμιναρίου.