περί έργου

συναντησε την ομαδα

Προτεραιότητά μας είναι η ασφάλεια των πληροφοριών που λαμβάνουμε εμπιστευτικά. Τις λαμβάνουμε και τις αποθηκεύουμε για να τις διαβιβάσουμε στις αρμόδιες αρχές που έχουν την εξουσία να διώκουν εγκλήματα που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία από τις 24 Φεβρουαρίου 2022 και έκτοτε, καθώς και στις αρχές που θα αναπτύξουν προγράμματα αποζημίωσης για τα θύματα αυτών των εγκλημάτων στο μέλλον. Καμία πληροφορία που λαμβάνουμε εμπιστευτικά από κάποιο πρόσωπο δεν θα χρησιμοποιηθεί για οποιονδήποτε άλλο σκοπό.

Περιγραφή του Προγράμματος

Η ιδέα ενός δικτύου φυσικών και νομικών προσώπων που θα συλλέγουν πληροφορίες σχετικά με εγκλήματα που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία από τις 24 Φεβρουαρίου 2022 μέχρι και σήμερα, προστατεύοντας παράλληλα την εμπιστευτικότητα των πηγών, βασίζεται στα εξής:

Από την πρόσφατη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, υπήρξαν πολλές αναφορές για πιθανές παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και άλλα ειδεχθή εγκλήματα. Ενόψει αυτών των γεγονότων, πάνω από 13 εκατομμύρια Ουκρανοί έχουν εγκαταλείψει την πατρίδα τους προκειμένου να αναζητήσουν καταφύγιο σε γειτονικές χώρες, εκ των οποίων περισσότεροι από 4.000.000 στην Πολωνία.
Αρκετοί από τους εκτοπισμένους ανθρώπους έχουν γίνει μάρτυρες των πιο απάνθρωπων εγκλημάτων που μπορεί να φανταστεί κανείς στον σύγχρονο κόσμο και το μέγεθος του πόνου τους είναι τρομαχτικό. Αυτό δεν μπορεί ούτε να αγνοηθεί ούτε να ξεχαστεί. Η ανάγκη τους να μοιραστούν τις δικές τους εμπειρίες και μαρτυρίες είναι απολύτως κατανοητή. Η δέουσα ακρόαση των ιστοριών τους θα βοηθούσε να αποκατασταθεί η αξιοπρέπειά τους και να αποκτήσουν «νόημα» τα βάσανά τους.
Υπάρχει ανάγκη εντοπισμού πιθανών μαρτύρων για τη συνεχιζόμενη έρευνα της κατάστασης στην Ουκρανία από το Γραφείο του Εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου στη Χάγη, καθώς και τρέχουσες και μελλοντικές έρευνες από τις εθνικές εισαγγελίες για εγκλήματα που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία. Ταυτόχρονα, υπάρχει επίσης ανάγκη εντοπισμού των θυμάτων για μελλοντικές διαδικασίες αποζημίωσης είτε σε διεθνές είτε σε εθνικό επίπεδο.
Ο αριθμός των εν δυνάμει μαρτύρων για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία είναι τεράστιος και κανένα δικαστικό σύστημα δεν είναι σε θέση να ανταπεξέλθει στον τεράστιο όγκο των πληροφοριών που εκείνοι διαθέτουν. Η προηγούμενη εμπειρία σε διεθνείς και εγχώριες ποινικές διαδικασίες για τέτοια εγκλήματα δείχνει ότι μόνο λίγα από τα θύματα θα καταθέσουν ενώπιον εισαγγελέων και ακόμη λιγότερα ενώπιον αρμόδιων δικαστηρίων. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να συλλέγονται πληροφορίες σχετικά με στοιχεία τέτοιων εγκλημάτων. Το εν λόγω πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί για να δρα συμπληρωματικά σε σχέση με τις δραστηριότητες των κρατικών αρχών ή οποιωνδήποτε διεθνών δικαστηρίων που έχουν συσταθεί για τη δίωξη και την εκδίκαση εγκλημάτων πολέμου, εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, γενοκτονιών, εγκλημάτων επίθεσης ή άλλων σοβαρών παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συνδέονται με την πρόσφατη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Η ψηφιακή τεχνολογία παρέχει νέες ευκαιρίες για ποιοτικές και ποσοτικές αναλύσεις μεγάλου όγκου πληροφοριών. Οποιοδήποτε άτομο επιθυμεί να μοιραστεί την ιστορία του/της από τον πόλεμο θα τύχει διαβεβαίωσης ότι οποιεσδήποτε πληροφορίες παρέξει θα αποθηκευτούν με ασφάλεια και θα χρησιμοποιηθούν για τη διατήρηση της ιστορικής αλήθειας, ακόμη και αν δεν χρησιμοποιηθούν τελικά σε ποινικές διαδικασίες. Αποτελεί προτεραιότητα η συλλογή τέτοιων πληροφοριών για το σκοπό αυτό και η διασφάλιση της εμπιστευτικότητας των δεδομένων οποιουδήποτε προσώπου που παρέχει τέτοιες πληροφορίες σχετικά με τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία.
Η παροχή πληροφοριών θα γίνεται σε εθελοντική βάση, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι παρεχόμενες πληροφορίες μπορούν να συμπληρωθούν στη συνέχεια σε οποιοδήποτε στάδιο της συλλογής τους.
Το «Πρόγραμμα Ηλίανθοι» (Project Sunflowers) αντιμετωπίζει την ανάγκη συλλογής πληροφοριών σχετικά με αποδεικτικά στοιχεία και θύματα εγκλημάτων που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μελλοντικές ποινικές διαδικασίες εναντίον εκείνων που ευθύνονται για τέτοια εγκλήματα. Ταυτόχρονα, καθιστά δυνατή την ακρόαση των ιστοριών των Ουκρανών προσφύγων από τον πόλεμο που μπορεί να μην κληθούν ποτέ να καταθέσουν ενώπιον εισαγγελέα ή δικαστηρίου.
Οι ιδρυτές του Προγράμματος Ηλίανθοι (Project Sunflowers) είναι η Πρωτοβουλία για την Ειρήνη και η Δικαιοσύνη (Peace and Justice Initiative), η πολωνική ομάδα της Διεθνούς Ένωσης Ποινικού Δικαίου (AIDP), η ουκρανική ομάδα της Διεθνούς Ένωσης Ποινικού Δικαίου (AIDP), η Pravo Justice, το Κέντρο για το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο (IHL) και η Μεταβατική Δικαιοσύνη (Transitional Justice), ο Δικηγορικός Σύλλογος της Πολωνίας, η Ένωση Νομικής Παρέμβασης (Association of Legal Intervention) και η Ewa Hofmańska. Οι εμπνευστές του Προγράμματος θα ήθελαν να το διαδώσουν μεταξύ των ΜΚΟ και των παρόχων επαγγελματικών υπηρεσιών, και να συμπεριλάβουν κοινοτικές και διεθνείς πρωτοβουλίες στο υπάρχον Πρόγραμμα ως εταίροι ή συνεργάτες. Όσο περισσότεροι φορείς συμμετέχουν στο Πρόγραμμα, συμπεριλαμβανομένων των χωρών που έχουν δεχθεί πρόσφυγες, τόσο πιο αποτελεσματική θα είναι η επίτευξη του στόχου.
Στόχος αυτής της συνεργασίας είναι η δημιουργία ενός δικτύου δικηγόρων, οι οποίοι θα συλλέγουν από τους πρόσφυγες πληροφορίες για αποδεικτικά στοιχεία και τη βλάβη που υπέστησαν ως αποτέλεσμα εγκλημάτων που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία, προστατεύοντας πάντοτε την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών. Αυτό θα χρησιμεύσει ως μια πιθανή πηγή πληροφοριών για ποινικές διαδικασίες καθώς και για τη διατήρηση της ιστορικής αλήθειας.

Προέλευση του ονόματος του έργου

Οι ηλίανθοι ήταν ένα αγαπημένο σύμβολο της ουκρανικής εθνικής ταυτότητας. Τώρα, λόγω της συνεχιζόμενης εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία από τις 24 Φεβρουαρίου 2022, αυτό το λουλούδι θεωρείται από πολλούς ως «παγκόσμιο σύμβολο αντίστασης, ενότητας και ελπίδας».
Οφείλει την αναζωογονημένη φήμη του πάνω απ' όλα σε μια γενναία Ουκρανή από την πόλη Henychesk που βλέποντας Ρώσους στρατιώτες τους πλησίασε λέγοντάς τους ότι ήταν κατακτητές, φασίστες και εχθροί. Έπειτα θέλησε να τους δώσει ηλιόσπορους, λέγοντάς τους να τους βάλουν στις τσέπες τους, έτσι ώστε τουλάχιστον να βγει κάτι όμορφο από αυτούς όταν ξαπλώσουν όλοι (νικηθούν/πεθάνουν).
Τα ηλιοτρόπια έχουν έντονη παρουσία στην ουκρανική λαογραφία και κουλτούρα, καθώς εμφανίζονται στην κουζίνα, τους θρύλους, τη λογοτεχνία και τη ζωγραφική για πολλά χρόνια. Στο παρελθόν, ο ηλίανθος φύτρωνε σχεδόν σε κάθε κήπο και τεράστια χωράφια με ηλίανθους μπορούσαν να φανούν στον ορίζοντα, παραπέμποντας έντονα στη σημαία της Ουκρανίας σε κίτρινο και μπλε χρώμα. Σήμερα, οι ηλίανθοι αποτελούν βασικό συστατικό της ουκρανικής οικονομίας, με την Ουκρανία και τη Ρωσία να συμβάλλουν πάνω από το 70-80% των παγκόσμιων εξαγωγών ηλιέλαιου.